Tại cuộc họp báo, Giáo sư Sufi Mustafizur Rahman, Giám đốc
Nghiên cứu Dự án khu vực Nateswar phát biểu: “Đây là một trong những địa điểm
khảo cổ lâu đời nhất của nước ta. Chúng tôi đã thu thập được một số mẫu tại
đây. Sau khi tiến hành xác định niên đại tuyệt đối bằng phương pháp carbon,
chúng ta có thể thu thập thêm thông tin về thời điểm khi những cấu trúc được
xây dựng.
Phát hiện này đã được công bố vào ngày 23 tháng 03 năm 2013,
tiến hành cuộc khai quật liên tục 50 ngày bởi Đơn vị Agrasar Bikrampur
Foundation, một Tổ chức Văn hóa Xã hội của địa phương và Khảo cổ học Khoa Đại học
Jahangirnagar. Cuộc khai quật được tài trợ bởi Bộ Văn hoá Bangladesh. Hơn 100
báu vật quý giá, các tác phẩm điêu khắc, một Bảo tháp hình bát giác, một đôi
Tháp với một bức tường rộng bốn mét.
Khám phá hai con đường và một bức tường rộng 2,75 mét về phía
đông nam của địa điểm di tích, một đô thị phong phú của một thời oanh liệt. Bên
cạnh đó, các di tích quan trọng khác bao gồm hố tro, các đồ gốm đất nung.
Đại sư A Đề sa (Atisa Dipamkara Jnana), bậc Thánh Tăng đã từng
sống và tu hành tại Di tích này.
A Đề-sa là cách đọc theo âm Hán - Việt, dịch ý là "Người
xuất chúng, xuất sắc", cũng được gọi là Nhiên Đăng Cát Tường Trí. Là một Đại
sư người Đông Ấn (982-1054), đã đóng góp rất nhiều trong việc truyền Phật giáo
sang Tây Tạng. Đại Sư chuyên nghiên cứu các phương pháp phát triển Bồ-đề tâm.
Là Tổ của dòng Ma-kiệt-đa và thuyết sư tại đại học Siêu Giới (sa. vikramaśīla).
Vào thế kỷ thứ 10, Đại Sư được cung thỉnh sang Tây Tạng và sống
ở đó 12 năm cuối đời mình. Đại Sư là người sáng lập trường phái Ca-đương, gây ảnh
hưởng rất lớn cho nền Phật giáo Tây Tạng, nhất là dòng Cách-lỗ của Tông
Khách-ba”.
Các nhà Khảo cổ từ hai Quốc gia đều bày tỏ hy vọng rằng: “Những
hiện vật được khai quật đã tiết lộ cho
chúng ta biết cuộc sống của vị Thánh Tăng cũng như làm sáng tỏ về sự ra đời và
sự hưng thịnh và suy vong của Phật giáo trong khu vực này”.
Nuh Alam Lenin, giám đốc dự án khai quật cho biết: “Khu vực
này có thể là một điểm nổi bật của một Trung tâm hành hương Phật giáo”.
Giáo sư Chai Hunabo, người đứng đầu nhóm khảo cổ học từ Trung
Quốc nói: “Khi chạm vào các loại đất và bức tường ở đây, tôi cảm thấy Đại sư A
Đề sa (Atisa Dipamkara Jnana) đã để lại trong ký ức của Ngài cho đến cuối đời ở
Tây Tạng.
Theo tôi biết từ năm 1150 đến năm 1760, Phật giáo dần biến mất
khỏi Bangladesh. Sau sự suy thoái của các vị vua thuộc triều đại Pala, đội quân
Ấn giáo đã đến thống trị Bengal và đàn áp Phật giáo. Những người Phật tử còn sống
sót đã rút về khu vực Chittagong. Trong chưa đầy một thế kỷ sau, các triều đại
Sena đã bị tràn ngập bởi dòng thủy triều của Hồi giáo.
Với sự thành lập quyền lực ở Bengal, những người Hồi giáo đã
phá hủy nhiều tu viện. Họ đã sát hại rất nhiều tu sĩ Phật giáo và thực hiện việc
cải đạo có hiệu lực. Thậm chí ngày nay, một số phòng cầu nguyện Hồi giáo ở Thành
phố Chittagong vẫn được gọi là Buddher Mokkan (nghĩa là ngôi nhà hay Chùa Phật
giáo). Đây được coi là ngôi chùa Phật giáo được thành lập theo các quy tắc của
các vị vua triều đại Pala. Ngày nay ở Bangladesh, Phật giáo có khoảng 1.000.000
tín đồ.
Vào tháng 9 năm 1760, Quân đội Đông Ấn Anh đã thiết lập quyền
lực của họ ở Bangladesh. Chính sách tự do tôn giáo của người Anh cho phép các
Phật tử, mặc dù số lượng giảm nhiều, tự chấn hưng Phật giáo ở Bangladesh trên một
nền tảng vững chắc.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, kinh điển Phật giáo không có sẵn
ở Bangladesh. Ngay cả tu sĩ Phật giáo và tu viện cũng có số lượng rất ít. Phật
tử đã chịu ảnh hưởng của Ấn Độ giáo và thực hiện nhiều nghi thức, nghi lễ khác
nhau của Ấn Độ giáo thay vì thực hiện theo nghi thức Phật giáo”.
Thích Vân Phong
(Theo nguồn The Daily Star)
